Tụ bù là một hệ hai vật dẫn đặt gần nhau và ngăn cách nhau bằng một lớp cách điện (điện môi), tụ có tác dụng tích và phóng điện trong mạch điện. Vậy nguyên nhân gì khiến nổ tụ bù, tụ bù bị hỏng là gì và khi gặp trường hợp như vậy, chúng ta cần làm gì để khắc phục. Hãy cùng Elecnova Việt Nam tìm hiểu với bài viết dưới đây nhé! 

1. Một số khái niệm cần biết

Trước khi tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục nổ tụ bù, chúng ta cùng tìm hiểu qua các khái niệm liên quan.

1.1.Tụ điện là gì?

Tụ điện là một linh kiện điện tử thụ động rất phổ biến, có tính chất cách điện 1 chiều nhưng cho dòng điện xoay chiều đi qua nhờ nguyên lý phóng nạp, được cấu tạo bởi hai bản cực đặt song song.

Cấu tạo của tụ điện: bên trong tụ điện là 2 bản cực kim loại được đặt cách điện với nhau, môi trường giữa 2 bản tụ này được gọi là điện môi hay môi trường không dẫn điện. Điện môi có thể là: không khí, giấy, mica, dầu nhờn, nhựa, cao su, gốm, thuỷ tinh… 

1.2.Tụ bù là gì?

Tụ bù là một hệ hai vật dẫn đặt gần nhau và ngăn cách nhau bằng một lớp cách điện (điện môi), tụ có tác dụng tích và phóng điện trong mạch điện.

Đại lượng đặc trưng cho khả năng tích điện của tụ bù ở một hiệu điện thế nhất định gọi là điện dung của tụ bù. Nó được xác định bằng thương số giữa điện tích của tụ bù và hiệu điện thế giữa hai bản của nó.

Tụ bù có tác dụng tích và phóng điện

2. Những nguyên nhân gây ra nổ tụ bù

2.1.Chất lượng điện áp kém

Khi chất lượng điện kém thì biên độ và hình dạng sóng điện sẽ làm ảnh hưởng đến tụ điện, khi đó, chúng ta không thể nào tự nhận dạng được tụ xảy ra vấn đề mà phải cần có những thiết bị ghi để đọc dữ liệu và nhận thông tin thì mới có thể nhận biết được.

Tụ bù bị phồng do nhiều nguyên nhân 

2.2.Tụ hỏng do thiết kế thông thoáng,t ản nhiệt kém

Mỗi một vật đều có khả năng chịu nhiệt đến một giới hạn nhất định và tụ điện cũng vậy. Khi nhiệt độ trong tụ tăng đến một mức tụ không thể chịu nổi thì áp suất tụ sẽ tăng cao. Khi đó tụ sẽ có hiện tượng nổ, tụ khô sẽ phù dầu, còn tụ dầu sẽ tụ dầu dẫn đến tình trạng tụ bị phù hoặc bị nổ.

2.3.Chất lượng tụ kém

Thợ điện sau quá trình làm việc lâu dài sẽ có kinh nghiệm trong việc đánh giá chất lượng tụ kém hay không. Tuy nhiên cũng không phải hoàn toàn đều có thể đánh giá trong mọi trường hợp như vậy, các sản phẩm mà hãng sử dụng đều có thể sẽ gặp sự cố hoặc một vài dòng sản phẩm nào đó.

2.4.Do đầu nối tiếp xúc không tốt

Nếu đầu nối dây không chắc chắn, lỏng lẻo thì cũng sẽ khiến hồ quang, dây dẫn điện không thể đảm bảo được công suất tối đa và đây cũng là nguyên nhân rất cơ bản gây nên nổ tụ bù sau một thời gian tuỳ thuộc theo mức độ, hoặc thậm chí là ngay tức thời nếu dây dẫn không đảm bảo công suất cho tụ.

Hơn nữa, tụ bù và các cuộn máy biến áp sẽ khiến mạch LC làm cho dòng sóng hài lên gấp nhiều lần. Đây là nguyên nhân chính gây nên nổ tụ, và gây ảnh hưởng đến các máy móc, thiết bị xung quanh.

2.5. Do sóng hài

Một vấn đề liên quan đến việc lắp tụ bù đó là cộng hưởng sóng hài. Cộng hưởng này làm tăng đột ngột áp và dòng so với khi không có cộng hưởng. 

Chúng ta có thể thấy ngay dung kháng của tụ tỷ lệ nghịch với tần số của lưới điện, bởi bản thân tụ điện có tồn tại một dung kháng Q =1/2nfC.

Tần số của sóng hài càng cao thì dung kháng càng nhỏ sẽ làm cho dòng điện qua tụ rất lớn, tức là dòng điện qua tụ điện phát sinh dị hình lại càng nghiêm trọng, khi ở lưới điện tồn tại sóng hài bậc cao sẽ gây ảnh hưởng rất quan trọng đối với dung kháng của tụ.

Mặt khác điện áp lưới hạ thấp xuống nghiêm trọng do dòng điện dị hình nghiêm trọng này thông qua tụ điện lại nhập vào lưới làm cho sóng điện áp trên lưới càng bị dị hình, hình thành tuần hoàn ác tính.

Mức độ dị hình của điện áp lại càng được phóng đại lên, làm cho dòng điện sóng hài lớn lên một bước. Điều này nguyên nhân do dung lượng của tổ tụ điện rất lớn, khi dòng điện sóng hài đi qua, dung kháng giảm nhỏ nên làm cho dòng điện sóng hài tăng lớn.

Việc đó không chỉ làm cho điện bị ảnh hưởng, suy giảm công suất tối đa, không những vậy nó còn làm cho các thiết bị điện xung quanh tụ đó hỏng và suy giảm công suất, gây nên nhiều ảnh hưởng.

3. Nổ tụ bù có nguy hiểm không?

Nổ tụ bù có gây nguy hiểm không là câu hỏi của rất nhiều người khi sử dụng các thiết bị điện. Nổ tụ bù có thể gây cháy nổ, gây hỏng các thiết bị điện và các thiết bị xung quanh tụ có sử dụng điện. Nghiêm trọng hơn là nó sẽ gây ảnh hưởng cho người vận hành và sử dụng tụ điện.

Nổ tụ bù khiến các thiết bị điện bị hỏng và ảnh hưởng cả người vận hành

4. Hướng giải quyết và phòng tránh để giảm thiểu sự cố nổ tụ bù

Muốn giải quyết để tránh gây tình trạng nổ tụ bù thì cần có những hướng giải quyết và phòng tránh phù hợp, dưới đây là một số cách:

• Sử dụng các loại tụ điện chống cháy nổ: 

Để đảm bảo an toàn cho thiết bị điện của bạn cũng như an toàn cho chính bạn, hãy sử dụng các loại tụ điện phòng chống cháy nổ, tráng gây nguy hiểm.

• Lắp đặt đúng kỹ thuật:

Đây cũng là một việc cực kỳ quan trọng để đảm bảo tụ điện được an toàn, chống cháy nổ tụ, gây nguy hiểm cho thiết bị điện cũng như người vận hành.

Cần lắp tụ đúng quy trình để đảm bảo an toàn

• Xử lý sóng hài

Có rất nhiều cách lọc sóng hài để chống nổ tụ bù và đảm bảo an toàn các thiết bị điện, có thể kể đến như: lắp thêm reactor cho tụ, lắp cuộn lọc cho thiết bị,…

5. Elecnova Việt Nam- Cung cấp giải pháp chất lượng điện năng sóng hài và tụ điện chống cháy nổ uy tín

Để tránh các tình trạng về tụ điện và các thiết bị điện, việc tìm hiểu nguyên nhân và cách khắc phục, hướng giải quyết khi gặp tình trạng nổ tụ bù để tránh gây thiệt hại cho các thiết bị điện và gây nguy hiểm cho người vận hành.

Và nếu đang gặp các tình trạng về tụ điện và các thiết bị điện, hãy liên hệ đến Elecnova Việt Nam. Elecnova tự hào là nhà sản xuất hàng đầu về giải pháp giám sát và giải pháp chất lượng điện

Elecnova được hình thành với mong muốn mang đến những giải pháp quản lý năng lượng và giải pháp chất lượng điện năng tốt nhất cho khách hàng. Đồng thời, chung sức cùng cộng đồng xây dựng một cuộc sống AN TOÀN và TIẾT KIỆM khi sử dụng các thiết bị điện cùng với các tính năng:

• Công nghệ mới an toàn hơn

• Chế độ bảo hành tuyệt vời

• Hỗ trợ 24/7

• Miễn phí đánh giá chất lượng điện năng

Nếu có bất kỳ thắc mắc thêm, vui lòng liên hệ đến hotline 0394754828 hoặc email: hung.vu@sfere-elec.com để được giải đáp đầy đủ nhất.

Trên đây, Elecnova Việt Nam đã cung cấp cho bạn những nguyên nhân gây nổ tụ bù và hướng khắc phục, phòng tránh. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích đến quý bạn đọc.